14 januari 2020

Larve van vuurvlieg stopt met glimmen om padden op te eten


Larve van vuurvlieg stopt met glimmen om padden op te eten die volwassen vuurvliegen eten
Opname van de kop van de larve van de nieuwe vuurvlieg met een rasterelektronenmicroscoop.(c) Philippe J.R. Kok

Vuurvliegen staan steevast op het menu bij padden, maar op sommige Zuid-Amerikaanse tafelbergen is het de omgekeerde wereld. Op de top van de Roraima-tepui of tafelberg leeft een tot nu toe onbekende vuurvlieg, waarvan de larve jaagt op de kleine padden die zich normaal gezien voeden met de volwassen vuurvliegen. En opmerkelijk: de larve is ook gestopt met glimmen, waardoor ze haar prooi makkelijker kan benaderen. Dat is in de familie van de vuurvliegen nog niet eerder vastgesteld.
Het was een team van wetenschappers onder leiding van Philippe JR Kok (VUB, Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen) dat de zeldzame omkering in de verhouding prooi-roofdier vaststelde op de top van een van de tafelbergen of tepuis.
Vuurvlieglarven jagen normaal gezien op slakken en andere ongewervelde dieren. Zelf zijn ze onverteerbaar en gloeien ze om potentiële roofdieren af te schrikken en duidelijk te maken dat ze oneetbaar zijn.
Maar als je zelf jager wordt, kan je beter niet gezien worden en dus zijn de larven van deze vuurvlieg gestopt met glimmen, een unicum bij vuurvliegen. De prooi van de vuurvlieglarven hier is de pad Oreophrynella quelchii, die alleen op de top van twee naburige tepuis te vinden is, waaronder de Roraima-tepui.
Opvallend is dat deze kleine padden zich eigenlijk voeden met de volwassen vuurvliegen, maar dus zelf opgegeten worden door de larven.

De vuurvliegen waren tot op heden onbekend en hebben voorlopig nog geen naam.
De pad Oreophrynella quelchii, die endemisch is voor de Roraima-tafelberg en een nabijgelegen tafelberg. Endemisch wil zeggen dat de soort enkel daar en nergens anders voorkomt.
(c) Philippe J.R. Kok


'Verloren werelden'
Tepuis zijn precambrische - daterend van voor het Cambrium dat zo'n 540 miljoen jaar geleden begon - tafelbergen uit zandsteen in het noorden van Zuid-Amerika.
Ze zijn zo'n 3.000 meter hoog en hun hoogste toppen zijn door steile kliffen geïsoleerd van de omringende hoogvlakten, savanne en tropisch regenwoud.
Philippe Kok is gespecialiseerd in de evolutie van gewervelde dieren in deze afgelegen gebieden en bracht bijna 300 dagen door op tepuis.
De tafelbergen inspireerden Sir Arthur Conan Doyle voor zijn beroemde roman 'The Lost World', waarin een expeditie naar het plateau diersoorten ontdekt die elders uitgestorven zijn, onder meer een aantal dinosaurussen en reuzenzoogdieren.


Zicht op de Roraima-tepui waar de nieuwe vuurvlieg gevonden is.
(c) Philippe J.R. Kok

De studie van Philippe Kok en zijn VUB-collega's is gepubliceerd in Current Biology. Dit artikel is gebaseerd op een persbericht van de Vrije Universiteit Brussel (VUB).


Geen opmerkingen:

Een reactie posten