Sommige vrouwelijke bruine kikkers die geen zin
hebben in seks met opdringerige mannetjes maken volgens onderzoekers gebruik
van een drastische tactiek: ze doen alsof ze dood zijn. Dat betekent dat de
vrouwtjes zich niet zomaar neerleggen bij de overmacht van mannetjes die soms
paren met dodelijke afloop voor het wijfje.
Bij bruine kikkers klampen meerdere mannetjes
zich soms tegelijkertijd vast aan een vrouwtje, in een zogenaamde ‘paringsbal’.
Het vrouwtje overleeft die dwangmatige paringsdrang van mannetjes niet altijd.
“Eerder werd gedacht dat vrouwtjes niet in staat waren om te kiezen of zich te
verdedigen tegen deze mannelijke dwang”, stelt Carolin Dittrich van het
Natuurhistorisch Museum van Berlijn, hoofdauteur van de studie verschenen in
het tijdschrift ‘Royal Society Open Science’. Maar dit onderzoek suggereert
iets anders. “Vrouwtjes in deze dichte broedpopulaties zijn niet zo passief
zoals werd gedacht”, aldus Dittrich.
Samen met medeauteur Mark-Oliver Rödel zette
Dittrich een mannetjeskikker bij twee vrouwtjes - een grote en een kleine - in
een doos. Het paringsgedrag werd vervolgens opgenomen op video. Van de 54
vrouwtjes die door een mannetje werden beetgepakt, probeerde 83 procent het
lichaam te draaien. 48 procent van de vastgegrepen vrouwtjes gromde of piepte
als kreet om los te laten. Die vrouwelijke kikkers poogden allemaal hun lichaam
te draaien. En dan is er nog het fenomeen van tonische immobiliteit of verstijving.
Dat betekent dat het vrouwtje een houding aanneemt waarbij de voor- en
achterpoten worden uitgestrekt omdat de kikker zich bedreigd voelt door het
seksuele geweld. Het vrouwtje lijkt te spelen alsof ze dood is. Een op de drie
vrouwelijke bruine kikkers uit het experiment gingen over op die tactiek.
Meestal probeerden die vrouwtjes ook hun lichaam te draaien terwijl ze
vastgeklampt werden. De drie tactieken kunnen samen worden toegepast, wat de
kleinere vrouwtjes vaker deden dan de grotere.
Verstijving
Volgens Dittrich had ene Rösel von Rosenhoff
het een boek uit 1758 al over tonische immobiliteit bij kikkers, maar daarna
kwam het niet meer terug. Dat de verstijving vooral voorkomt bij de kleinere,
jongere vrouwtjes, heeft volgens de onderzoekers te maken met het hogere
stressniveau omdat ze minder ervaring hebben met voortplanting.
