Studio Kwaak
15 juni 2025
Mesen, Kleinste stad van België
De kerk valt op door de koepelvormige top van de toren, die de bijnaam "Dikkop" draagt. Onder het koor van de kerk bevindt zich een romaanse crypte uit de 11e eeuw. Deze crypte is de begraafplaats van Adela van Mesen en is sinds 1939 een beschermd monument.
Tijdens de 19e eeuw bleef Mesen
een betrekkelijk onbetekenende plaats. In de Eerste Wereldoorlog komt het
stadje in het oog van de storm te liggen. De frontgemeente ligt op een
strategische hoogte, de heuvelrug van Mesen – “Messines Ridge” – domineert duidelijk
de lager gelegen omgeving. Er werd dan ook hevige strijd geleverd om de
heuvelrug, die met tal van tunnels en militaire versterkingen versterkt was:
Op 1 november 1914 werd Mesen,
na zware beschietingen, door de Duitsers bezet.
Tijdens de Eerste Wereldoorlog
werd de kerk vernield. Koerier Adolf Hitler maakte een waterverfschilderij en
verschillende tekeningen van de verwoeste kerk. Het puin bleef liggen tot 1923.
.jpg)
Ze gebruikten de plek even als klein hospitaal en zo kwam Hitler er terecht voor verzorging in het begin van de Eerste Wereldoorlog. Voor het helpen van medesoldaten kreeg hij een medaille.
Daarna barstte de Tweede Slag om Mesen los (de Mijnenslag van 14-17 juni 1917) en het tot ontploffing brengen door de Geallieerden van 19 dieptemijnen, met een totale lading dynamiet van bijna 500.000 kg. en werd Mesen door Nieuw-Zeelandse troepen heroverd.
Vanaf april tot 28 september 1918 kwam Mesen, vanwege het Lenteoffensief, weer in Duitse handen, maar in november van dat jaar werd Mesen bevrijd.
24 april 2025
Restauratie Menenpoort in Ieper afgerond: monument klaar voor 100e verjaardag in 2027
De restauratie van de Menenpoort
in Ieper is afgerond. De Menenpoort is een herdenkingsmonument voor de Britse
soldaten die tijdens de Eerste Wereldoorlog sneuvelden en niet meer
teruggevonden zijn. Het monument bestaat in 2027 precies 100 jaar. Dat zal herdacht
worden en daarvoor werd de Menenpoort nu al grondig gerestaureerd.
De restauratiewerken zijn in 2023
gestart en hebben dus zo'n 2 jaar geduurd. "We zijn erin geslaagd om alles
binnen de termijn af te ronden", vertelt Sarah Camerlynck van Commonwealth
War Graves Commission, dat is de organisatie die het monument beheert.
"Het was onze ambitie om het
monument te herstellen naar aanleiding van zijn 100e verjaardag in 2027. Heel
veel aandacht is gegaan naar het herstel van de gevels, die zijn volledig
hervoegd en ook de bakstenen zijn waar nodig hersteld. Het dak is vernieuwd, en
daarbovenop is een groendak geplaatst. Op die manier hebben we duurzaamheid met
cultureel erfgoed gecombineerd."
Met respect gerestaureerd
"We zijn heel voorzichtig te
werk gegaan", vertelt Camerlyck. "Enkel wanneer het echt nodig was,
hebben we zaken hersteld. Dat zie je ook aan het monument. Het ziet er niet
'shiny' nieuw uit, maar dat was ook niet de bedoeling. We hebben respect gehad
voor het 100-jarig monument."
Niet het einde, maar het begin
"De afronding van de
restauratie is niet een einde, maar wel een begin", aldus nog Camerlynck.
"We zijn volop aan het vooruitkijken naar 2027, het jaar waarin het
monument 100 jaar bestaat. Er zullen allerlei initiatieven worden georganiseerd
om dat te herdenken."
De werken hebben zo'n 6 miljoen
euro gekost, betaald door verschillende partners.
23 april 2025
Ieper en Langemark-Poelkapelle herdenken eerste gasaanval tijdens WOI
Museum krijgt brieven van Franse
soldaat die sneuvelde
In Ieper en Langemark-Poelkapelle
wordt op 22 april de eerste gasaanval tijdens de eerste wereldoorlog herdacht.
Die gebeurde precies 110 jaar geleden in het gehucht Steenstraete, op de grens
van Bikschote en Zuidschote.
Tijdens die gasaanval lieten de
Duitsers voor het eerst chloorgas los op de Franse troepen. Daarbij vielen
duizenden doden. Heel wat familieleden van slachtoffers wonen de herdenking bij
vandaag, onder wie ook de Franse Dominique (78). Hij is de kleinzoon van een
soldaat die toen sneuvelde.
Kleinzoon schenkt brieven
aan In Flanders Fields
Voor de gelegenheid schenkt hij
tientallen brieven aan het In Flanders Fields Museum in Ieper, onder meer van
zijn grootouders. Het museum beschikte eerder al over de digitale versies van
de brieven, maar krijgt nu dus ook de originelen.
"Het zijn brieven van 2
geliefden, Angèle en Georges", vertelt Annick Vandenbilcke van het museum.
"Een koppel dat elkaar duidelijk graag zag, ze hadden 3 kinderen. De man
meldt zich aan bij het leger en trekt naar de oorlog. Het zijn vooral de
brieven van Angèle naar haar man die bewaard gebleven zijn."
Die briefwisseling snijdt door
merg en been. Je voelt in haar brieven dat ze blijft hopen dat hij opduikt.
"Er zijn weinig brieven van
haar man. Maar dan valt de communicatie stil en volgt er een lange zoektocht
van Angèle. Ze schrijft wanhopig heel wat verschillende instanties aan in de
hoop om toch wat nieuws te krijgen over haar man. Die briefwisseling snijdt
door merg en been. Je voelt in haar brieven dat ze blijft hopen dat hij
opduikt. Tegen beter weten in."
Met het museum proberen we zoveel
mogelijk in te spelen op de persoonlijke verhalen van de mensen. Tot op vandaag
krijgen we nog steeds brieven, dagboeken, foto's, en dergelijke binnen.
Bijzondere Last Post
Nog tot vanavond wordt de
gasaanval op verschillende plaatsen herdacht. Onder meer aan het Kruis der
Verzoening in Steenstraete en aan het oorlogsmonument Brooding Soldier in
Langemark-Poelkapelle. Ook de Last Post aan de Menenpoort wordt opgedragen aan de
herdenking.
Charlotte Cattebeke
29 maart 2025
26 maart 2025
11 februari 2025
AI brengt Hendrik Geeraert weer tot leven in Westfront
Hendrik Geeraert komt weer tot leven dankzij AI-technologie. Bezoekers kunnen de legendarische schipper binnenkort ontmoeten in Westfront in Nieuwpoort.
18 januari 2025
Archeologen vinden stoffelijke resten van WO1 soldaten in Zonnebeke.
“Goed dat ze binnenkort een begrafenis krijgen die ze verdienen”
We weten uit de
geschiedenisboeken dat de Frezenbergstraat in Zonnebeke tijdens de Eerste
Wereldoorlog het decor was voor bloederige strijdtaferelen. De archeologische
werken die er momenteel bezig zijn bevestigen dat, want al meteen werden
stoffelijke resten gevonden van gesneuvelde soldaten. Welke nationaliteit ze
droegen of wie die mannen effectief waren, is nog de vraag. WO I-historicus en
gids Christophe Deconinck gaat mee op zoek naar een antwoord.
Sinds een week zijn er in een
deel van de Frezenbergstraat, de Nonnebossenstraat, de Elleboogstraat en een
stukje van de Grote Molenstraat werken gestart in het kader van het
rioleringsproject ‘Frezenberg-Noord. De woningen in die zone worden aangesloten
op een nieuwe riolering. Momenteel zijn de voorafgaande archeologische
onderzoeken bezig. En hoewel net begonnen, stootten de archeologen, die worden
bijgestaan door mensen van een munitiedetectiebedrijf, al op heel wat WO
I-vondsten.
Fysisch antropoloog
Naast resten van munitiekisten
kwam tijdens de graafwerken het stoffelijk overschot van (wellicht) drie
gesneuvelde soldaten aan de oppervlakte. Twee daarvan bevonden zich op de hoek
van de Frezenbergstraat en de Nonnebossenstraat, een derde soldaat lag wat
verder midden de weg. Er kwam een fysisch antropoloog ter plaatse, die de
overblijfselen bekijkt om meer te weten te komen over bijvoorbeeld leeftijd en
de manier waarop de militairen zijn gestorven.
“Uit dergelijke vondsten kunnen
we heel wat leren over wat er zich allemaal in onze gemeente tijdens WO I
afspeelde. Dergelijk onderzoek is daarvoor belangrijk”, zegt schepen van
Erfgoed Joachim Jonckheere (#Team8980), die vrijdag de site even een bezoekje
bracht.
Australiërs
WOI-historicus en oorlogsgids
Christophe Deconinck acht de kans groot dat de nationaliteit van de soldaten
snel achterhaald zal worden. “Het wordt echter een pak moeilijker om hen te
identificeren”, aldus de historicus. “Hun nationaliteit kun je afleiden van het
kleinste detail van hun uniform of hun uitrusting. Het is dus nog even wachten
op wat de archeologen precies hebben blootgelegd, maar er is een 30 procent
kans dat het Canadezen zijn en een even grote kans dat het Australiërs of
Schotten zijn. Er zijn echter nog opties, want de Fransen en de Schotten waren
op de plek al actief in de beginfase van de oorlog. Ook vochten tijdens de
opmars naar Passendale in de zomer van 1917 Nieuw-Zeelanders en Zuid-Afrikanen
op die locatie zij aan zij met de Australiërs. Wie de regio wat kent, kan
doorgaans zonder nadenken voor elk van die nationaliteiten een aantal
monumenten aanwijzen. Dat langs de Ieperstraat naar Zonnebeke, net voorbij de
brug boven de A19, is misschien een van de mooiste odes aan de diversiteit van
de troepen die vochten voor het Gemenebest.”
In de geschiedenisboeken is
vooral de Princess Patricia’s Canadian Light Infantry onlosmakelijk met de
Frezenberg verbonden. Na wekenlange gevechten op andere locaties kwamen de
doodvermoeide Canadezen aan Frezenberg op 8 mei 1915 onder zwaar machinegeweervuur
te liggen. “De slachting die toen plaatsvond, is materie voor een ware
horrorfilm. Van de 1098 vrijwilligers, overleefden slechts 4 officieren en 150
soldaten”, vertelt Deconick, die al ruim tien jaar tours organiseert als
bezieler van Cruising Along the Frontline.
Geperst karton
“Persoonlijk ben ik telkens
opgelucht te vernemen dat er onmiddellijk archeologen worden ingeschakeld. Ik
hoop vooral dat ze identificatieplaatjes terugvinden, al is dat geen evidentie.
In 1914 liepen de Britse soldaten nog rond met naamplaatjes in geperst karton.
Pas veel later zouden die worden vervangen door twee metalen exemplaren, die
met een touwtje aan de pols hingen. Niet ideaal, want tot op vandaag merken we
dat die vaak verloren zijn gegaan. In de heuvels rond Zonnebeke en Passendale
mag je stellen dat onder elke akker, onder elk groepje bomen of in elk grasveld
nog gesneuvelden liggen te wachten om ooit ontdekt te worden en bij hun
kompanen bijgezet. Gelukkig worden deze drie jongens na ruim honderd jaar
alsnog ontdekt en krijgen ze binnenkort de begrafenis die ze verdienen.”
27 december 2024
18 november 2024
Moto Guzzi V100 Mandello Wind Tunnel
Toonbeeld van innovatie
De windtunnel, ontworpen door Carlo en Giuseppe Guzzi en
geopend op 12 april 1954, markeert een mijlpaal in de Italiaanse en mondiale
motorhistorie en blijft een icoon van de fabriek in Mandello del Lario. De Moto
Guzzi V100 Mandello Wind Tunnel staat niet alleen symbool voor deze
technologische erfenis, maar is ook een toonbeeld van innovatie. Hij heeft
bijvoorbeeld adaptieve aerodynamica.
Gespoten in Moto Guzzi-kleuren
De speciale editie van de V100 Mandello is herkenbaar aan de
iconische Moto Guzzi-kleuren: een rode carrosserie met een zwarte achterzijde
en voorvork, afgewerkt met zwarte graphics en gouden details. Hij beschikt over
Öhlins Smart EC 2.0 semi-actieve ophanging, bochten-ABS, een bi-directionele
quickshifter, het Moto Guzzi MIA-multimedia platform, een
TPMS-bandenspanningsmeter en verwarmde handvatten.
https://www.motoguzzi.com/be_NL/
17 november 2024
12 november 2024
Restauratiewerken Menenpoort tegen volgende zomer afgerond: "Mooi op tijd voor 100e verjaardag in 2027"
De restauratiewerken aan de Menenpoort in Ieper verlopen
volgens plan, en zullen volgende zomer afgerond zijn. Nu staat de poort nog in
stellingen, maar volgend jaar zal de herdenking op 11 november dus weer onder
de Menenpoort kunnen doorgaan in plaats van ernaast. En daarmee zijn de werken
ook mooi op tijd klaar, voor de 100e verjaardag van de Menenpoort in 2027.
"We zijn vorig jaar in april gestart met de werken. We
hebben nog een 6 à 9 maanden te gaan, we hopen volgende zomer klaar te zijn met
alle werken", vertelt Geert Bekaert van de Commonwealth War Graves
Commission. "De natuursteen is gereinigd. Alle voegen zijn uitgeslepen. Al
het baksteenwerk is opnieuw gevoegd. Er is een nieuwe dakbedekking, de oude
bedekking is verwijderd. Het asbest dat erin zat, is verwijderd. En hetzelfde
is ook aan de binnenkant gebeurd."
"In de komende weken gaat het tijdelijk dak weggenomen
worden. En dan gaan de stellingen aan de kanten van Menen en Ieper verdwijnen.
De stellingen aan de zijkanten blijven nog even staan, omdat we daar nog volop
aan het werk zijn."
"Ook de binnenkant van de Menenpoort zal binnenkort af
zijn. In het voorjaar gaan we dan nieuwe verlichting installeren. De
geluidsinstallatie is ook al vernieuwd. We zitten mooi op schema."
11 november 2024
Ieper sleutels voor burgerslachtoffers WO1
Iedere sleutel is een gedenkteken voor een burgerslachtoffer van de Eerste Wereldoorlog.
Ze liggen verankerd op een plaats van betekenis
voor die persoon: hier liet een Ieperling het leven, is hij of zij gevlucht …
De vele sleutels maken de impact van oorlog tastbaar. Ieper betreurt meer dan
700 burgerslachtoffers.
8 november 2024
Aannemer stuit op restanten van Belgische soldaat uit Eerste Wereldoorlog aan IJzer in Diksmuide: "Uitzonderlijke vondst"
Bij werken aan de IJzerdijk in
Diksmuide zijn de restanten van een soldaat uit de Eerste Wereldoorlog
gevonden. Het gaat wellicht om een soldaat die in het Belgische leger diende.
Dat is uitzonderlijk, omdat er veel minder Belgische soldaten actief waren in
de oorlog in vergelijking met Britse, Franse en Duitse soldaten.
De menselijke beenderen werden
eind september al ontdekt, maar de vondst werd nu pas bekendgemaakt. Een
aannemer vond de restanten tijdens de aanleg van een houten wandel- en fietspad
langs de IJzerdijk in Diksmuide.
Het eerste onderzoek van
archeologen toont aan dat het wellicht om een gesneuvelde soldaat gaat die
tijdens de Eerste Wereldoorlog in het Belgische leger diende. Tijdens de oorlog
was de westelijke oever van de IJzer namelijk de hele tijd in Belgische handen.
Toch is het erg uitzonderlijk dat er Belgische soldaten gevonden worden. De
laatste keer dat dat gebeurde, was in 2016. Daarvoor was het zelfs al van 1952
geleden.
Minder slachtoffers door
minder roekeloze gevechten
Dat komt omdat er tijdens de
oorlog veel minder Belgische soldaten actief waren dan Britse, Franse of
Duitse. De aard van de gevechten aan het IJzerfront en de overstroomde
IJzervlakte was ook anders dan in de regio van Ieper of Mesen. Daar waren de
gevechten veel roekelozer, wat voor duizenden doden zorgde.
De identiteit van de soldaat zal
wellicht niet meer te achterhalen zijn. Aan zijn rechterhand werd wel een
soldatenring gevonden die aan het front was vervaardigd en die een inscriptie
van een posthoorn en het jaartal 1915 had. De uniformknoop met Belgische leeuw
verwijst naar een kakikleurig uniform dat pas vanaf 1915 gebruikt werd door de
troepen aan de IJzer.
Het agentschap Onroerend Erfgoed
zal het lichaam nu verder onderzoeken. De Dienst Oorlogsgraven gaat in de
archieven opzoeken of ze de identiteit van de soldaat kunnen achterhalen.
Nadien wordt hij op een militaire begraafplaats begraven.
"Het is belangrijk dat
toevalsvondsten correct gemeld worden en met de nodige kennis behandeld
worden", zegt Peter De Wilde, administrateur-generaal van Onroerend
Erfgoed. "Vele oorlogsslachtoffers worden in Vlaanderen bij toeval
gevonden. Hun resten zijn niet alleen een belangrijke bron van kennis over het
verleden, maar we zijn het deze gesneuvelden ook verschuldigd dat ze met
eerbied een laatste rustplaats krijgen."