Mesen, Kleinste stad van België

 

De kerk valt op door de koepelvormige top van de toren, die de bijnaam "Dikkop" draagt. Onder het koor van de kerk bevindt zich een romaanse crypte uit de 11e eeuw. Deze crypte is de begraafplaats van Adela van Mesen en is sinds 1939 een beschermd monument. 

In het midden van de crypte prijkt een graf met beeltenis van een vrouw: Adela van Vlaanderen, dochter van Franse koning Robrecht en echtgenote van Vlaamse graaf Boudewijn V. Adela stichtte in 1057 een abdij boven de crypte. “Ze was een belangrijke gravin”

Eerste Wereldoorlog

Tijdens de 19e eeuw bleef Mesen een betrekkelijk onbetekenende plaats. In de Eerste Wereldoorlog komt het stadje in het oog van de storm te liggen. De frontgemeente ligt op een strategische hoogte, de heuvelrug van Mesen – “Messines Ridge” – domineert duidelijk de lager gelegen omgeving. Er werd dan ook hevige strijd geleverd om de heuvelrug, die met tal van tunnels en militaire versterkingen versterkt was:

Op 1 november 1914 werd Mesen, na zware beschietingen, door de Duitsers bezet.

Tijdens de Eerste Wereldoorlog werd de kerk vernield. Koerier Adolf Hitler maakte een waterverfschilderij en verschillende tekeningen van de verwoeste kerk. Het puin bleef liggen tot 1923.

Ze gebruikten de plek even als klein hospitaal en zo kwam Hitler er terecht voor verzorging in het begin van de Eerste Wereldoorlog. Voor het helpen van medesoldaten kreeg hij een medaille.

Daarna barstte de Tweede Slag om Mesen los (de Mijnenslag van 14-17 juni 1917) en het tot ontploffing brengen door de Geallieerden van 19 dieptemijnen, met een totale lading dynamiet van bijna 500.000 kg. en werd Mesen door Nieuw-Zeelandse troepen heroverd.  

Vanaf april tot 28 september 1918 kwam Mesen, vanwege het Lenteoffensief, weer in Duitse handen, maar in november van dat jaar werd Mesen bevrijd.

In 1914 beslisten Engelsen en Duitsers, waarvan de loopgraven in Ploegsteert zich maar op enkele tientallen meters van elkaar bevonden, de oorlog voor één dag te staken. Het was een van de vele “Kerstbestanden” ( Engels: “Christmas Truce” ) van Wereldoorlog I. Op die dag… speelden ze een voetbalmatch tegen elkaar. 

Op de markt van Mesen vind je ook een mooi monument die het kerstbestand kernachtig symboliseert.

Fotografie: Swa Vleminckx 2025©

Restauratie Menenpoort in Ieper afgerond: monument klaar voor 100e verjaardag in 2027

 

De restauratie van de Menenpoort in Ieper is afgerond. De Menenpoort is een herdenkingsmonument voor de Britse soldaten die tijdens de Eerste Wereldoorlog sneuvelden en niet meer teruggevonden zijn. Het monument bestaat in 2027 precies 100 jaar. Dat zal herdacht worden en daarvoor werd de Menenpoort nu al grondig gerestaureerd.

De restauratiewerken zijn in 2023 gestart en hebben dus zo'n 2 jaar geduurd. "We zijn erin geslaagd om alles binnen de termijn af te ronden", vertelt Sarah Camerlynck van Commonwealth War Graves Commission, dat is de organisatie die het monument beheert.

"Het was onze ambitie om het monument te herstellen naar aanleiding van zijn 100e verjaardag in 2027. Heel veel aandacht is gegaan naar het herstel van de gevels, die zijn volledig hervoegd en ook de bakstenen zijn waar nodig hersteld. Het dak is vernieuwd, en daarbovenop is een groendak geplaatst. Op die manier hebben we duurzaamheid met cultureel erfgoed gecombineerd."

Met respect gerestaureerd

"We zijn heel voorzichtig te werk gegaan", vertelt Camerlyck. "Enkel wanneer het echt nodig was, hebben we zaken hersteld. Dat zie je ook aan het monument. Het ziet er niet 'shiny' nieuw uit, maar dat was ook niet de bedoeling. We hebben respect gehad voor het 100-jarig monument."

Niet het einde, maar het begin

"De afronding van de restauratie is niet een einde, maar wel een begin", aldus nog Camerlynck. "We zijn volop aan het vooruitkijken naar 2027, het jaar waarin het monument 100 jaar bestaat. Er zullen allerlei initiatieven worden georganiseerd om dat te herdenken."

De werken hebben zo'n 6 miljoen euro gekost, betaald door verschillende partners.

BRON

 

Ieper en Langemark-Poelkapelle herdenken eerste gasaanval tijdens WOI

 

Museum krijgt brieven van Franse soldaat die sneuvelde

In Ieper en Langemark-Poelkapelle wordt op 22 april de eerste gasaanval tijdens de eerste wereldoorlog herdacht. Die gebeurde precies 110 jaar geleden in het gehucht Steenstraete, op de grens van Bikschote en Zuidschote.

Tijdens die gasaanval lieten de Duitsers voor het eerst chloorgas los op de Franse troepen. Daarbij vielen duizenden doden. Heel wat familieleden van slachtoffers wonen de herdenking bij vandaag, onder wie ook de Franse Dominique (78). Hij is de kleinzoon van een soldaat die toen sneuvelde.

Kleinzoon schenkt brieven aan In Flanders Fields

Voor de gelegenheid schenkt hij tientallen brieven aan het In Flanders Fields Museum in Ieper, onder meer van zijn grootouders. Het museum beschikte eerder al over de digitale versies van de brieven, maar krijgt nu dus ook de originelen.

"Het zijn brieven van 2 geliefden, Angèle en Georges", vertelt Annick Vandenbilcke van het museum. "Een koppel dat elkaar duidelijk graag zag, ze hadden 3 kinderen. De man meldt zich aan bij het leger en trekt naar de oorlog. Het zijn vooral de brieven van Angèle naar haar man die bewaard gebleven zijn."

Die briefwisseling snijdt door merg en been. Je voelt in haar brieven dat ze blijft hopen dat hij opduikt.

"Er zijn weinig brieven van haar man. Maar dan valt de communicatie stil en volgt er een lange zoektocht van Angèle. Ze schrijft wanhopig heel wat verschillende instanties aan in de hoop om toch wat nieuws te krijgen over haar man. Die briefwisseling snijdt door merg en been. Je voelt in haar brieven dat ze blijft hopen dat hij opduikt. Tegen beter weten in."

Met het museum proberen we zoveel mogelijk in te spelen op de persoonlijke verhalen van de mensen. Tot op vandaag krijgen we nog steeds brieven, dagboeken, foto's, en dergelijke binnen.

Bijzondere Last Post

Nog tot vanavond wordt de gasaanval op verschillende plaatsen herdacht. Onder meer aan het Kruis der Verzoening in Steenstraete en aan het oorlogsmonument Brooding Soldier in Langemark-Poelkapelle. Ook de Last Post aan de Menenpoort wordt opgedragen aan de herdenking.

Charlotte Cattebeke

BRON

Vuursalamander

 

Vuursalamander ( Salamandra salamandra)

Larve

Foto's: Francois Vleminckx©

Motor Revival Zolder

 

INFO klik HIER

AI brengt Hendrik Geeraert weer tot leven in Westfront

 Hendrik Geeraert komt weer tot leven dankzij AI-technologie. Bezoekers kunnen de legendarische schipper binnenkort ontmoeten in Westfront in Nieuwpoort.

Geeraert is een legendarische schipper waar ze in Nieuwpoort terecht trots op zijn. Hij vertelt nu zelf zijn verhalen over de Eerste Wereldoorlog en het leven in de kustgemeente, in AI-vorm. Deze interactieve ervaring laat bezoekers op persoonlijke wijze kennis maken met de gekende figuur. Het is alsof je echt met hem spreekt. Deze ervaring biedt dus een unieke kans om meer te leren over zijn leven en de geschiedenis. 

Alle info over het project en tickets vind je hier.

Archeologen vinden stoffelijke resten van WO1 soldaten in Zonnebeke.

 “Goed dat ze binnenkort een begrafenis krijgen die ze verdienen”

We weten uit de geschiedenisboeken dat de Frezenbergstraat in Zonnebeke tijdens de Eerste Wereldoorlog het decor was voor bloederige strijdtaferelen. De archeologische werken die er momenteel bezig zijn bevestigen dat, want al meteen werden stoffelijke resten gevonden van gesneuvelde soldaten. Welke nationaliteit ze droegen of wie die mannen effectief waren, is nog de vraag. WO I-historicus en gids Christophe Deconinck gaat mee op zoek naar een antwoord.

Sinds een week zijn er in een deel van de Frezenbergstraat, de Nonnebossenstraat, de Elleboogstraat en een stukje van de Grote Molenstraat werken gestart in het kader van het rioleringsproject ‘Frezenberg-Noord. De woningen in die zone worden aangesloten op een nieuwe riolering. Momenteel zijn de voorafgaande archeologische onderzoeken bezig. En hoewel net begonnen, stootten de archeologen, die worden bijgestaan door mensen van een munitiedetectiebedrijf, al op heel wat WO I-vondsten.

Fysisch antropoloog

Naast resten van munitiekisten kwam tijdens de graafwerken het stoffelijk overschot van (wellicht) drie gesneuvelde soldaten aan de oppervlakte. Twee daarvan bevonden zich op de hoek van de Frezenbergstraat en de Nonnebossenstraat, een derde soldaat lag wat verder midden de weg. Er kwam een fysisch antropoloog ter plaatse, die de overblijfselen bekijkt om meer te weten te komen over bijvoorbeeld leeftijd en de manier waarop de militairen zijn gestorven.

“Uit dergelijke vondsten kunnen we heel wat leren over wat er zich allemaal in onze gemeente tijdens WO I afspeelde. Dergelijk onderzoek is daarvoor belangrijk”, zegt schepen van Erfgoed Joachim Jonckheere (#Team8980), die vrijdag de site even een bezoekje bracht.

Australiërs

WOI-historicus en oorlogsgids Christophe Deconinck acht de kans groot dat de nationaliteit van de soldaten snel achterhaald zal worden. “Het wordt echter een pak moeilijker om hen te identificeren”, aldus de historicus. “Hun nationaliteit kun je afleiden van het kleinste detail van hun uniform of hun uitrusting. Het is dus nog even wachten op wat de archeologen precies hebben blootgelegd, maar er is een 30 procent kans dat het Canadezen zijn en een even grote kans dat het Australiërs of Schotten zijn. Er zijn echter nog opties, want de Fransen en de Schotten waren op de plek al actief in de beginfase van de oorlog. Ook vochten tijdens de opmars naar Passendale in de zomer van 1917 Nieuw-Zeelanders en Zuid-Afrikanen op die locatie zij aan zij met de Australiërs. Wie de regio wat kent, kan doorgaans zonder nadenken voor elk van die nationaliteiten een aantal monumenten aanwijzen. Dat langs de Ieperstraat naar Zonnebeke, net voorbij de brug boven de A19, is misschien een van de mooiste odes aan de diversiteit van de troepen die vochten voor het Gemenebest.”

In de geschiedenisboeken is vooral de Princess Patricia’s Canadian Light Infantry onlosmakelijk met de Frezenberg verbonden. Na wekenlange gevechten op andere locaties kwamen de doodvermoeide Canadezen aan Frezenberg op 8 mei 1915 onder zwaar machinegeweervuur te liggen. “De slachting die toen plaatsvond, is materie voor een ware horrorfilm. Van de 1098 vrijwilligers, overleefden slechts 4 officieren en 150 soldaten”, vertelt Deconick, die al ruim tien jaar tours organiseert als bezieler van Cruising Along the Frontline.

 Het is niet de eerste keer dat op die locatie een belangrijke archeologische vondst wordt gedaan. “430 meter naar het zuiden, een kruispunt verder en op exact dezelfde linie, werden in 2006 de intussen wereldberoemde ‘Zonnebeke Five’ ontdekt: vijf Australiërs die onder het wegdek lagen. Zij sneuvelden op 26 september 1917, tijdens de Slag om het Polygonebos. Een van hen werd toen geïdentificeerd als John Hunter. Het prachtige ‘Brothers in Arms’-Memorial iets verderop is een ode aan zijn verhaal en dat van zijn broer. Dankzij z’n DNA kon de link met de nabestaanden met zekerheid worden vastgesteld.”

Geperst karton

“Persoonlijk ben ik telkens opgelucht te vernemen dat er onmiddellijk archeologen worden ingeschakeld. Ik hoop vooral dat ze identificatieplaatjes terugvinden, al is dat geen evidentie. In 1914 liepen de Britse soldaten nog rond met naamplaatjes in geperst karton. Pas veel later zouden die worden vervangen door twee metalen exemplaren, die met een touwtje aan de pols hingen. Niet ideaal, want tot op vandaag merken we dat die vaak verloren zijn gegaan. In de heuvels rond Zonnebeke en Passendale mag je stellen dat onder elke akker, onder elk groepje bomen of in elk grasveld nog gesneuvelden liggen te wachten om ooit ontdekt te worden en bij hun kompanen bijgezet. Gelukkig worden deze drie jongens na ruim honderd jaar alsnog ontdekt en krijgen ze binnenkort de begrafenis die ze verdienen.”

BRON