Foto info

Scherptediepte

Het diafragma dat je kiest, heeft gevolgen voor de scherptediepte van de foto. De scherptediepte is het deel van de scène of het onderwerp dat scherp wordt weergegeven op de foto. Wanneer je een foto maakt, stelt de camera namelijk altijd exact scherp op één punt. Een zone net voor en net achter dat punt zal ook scherp lijken op de foto. En hoe groot die zone is, hangt dus af van het diafragma. Bij een groot diafragma (dus een klein diafragmagetal) is die zone heel klein: alleen een klein gebied net voor en achter het scherpstelpunt komt ook scherp over. We noemen dat een beperkte of kleine scherptediepte. Dat is bijvoorbeeld erg mooi voor portretten, waarbij je het gezicht scherp in beeld brengt, terwijl je de achtergrond enigszins wazig laat.Bij een klein diafragma (dus een groot diafragmagetal), ontstaat er net een grote zone waarin de items die in beeld komen scherp lijken. Bij de allerkleinste van de gangbare diafragma's (f/16 en f/22) zal bijna heel de foto scherp lijken. Dat is dan weer nuttig wanneer je bijvoorbeeld een landschap fotografeert.De scherptediepte hangt niet alleen van het diafragma af. Ook de brandpuntsafstand en de afstand tot het onderwerp hebben een invloed. Bij korte brandpuntsafstanden (als je een groothoeklens gebruikt) is de scherptediepte automatisch hoog. Bij lange brandpuntsafstanden (bijvoorbeeld als er een telelens op je camera zit) zul je zien dat de scherptediepte aan de lage kant is. Een andere wetmatigheid waarmee je rekening moet houden: hoe dichterbij een onderwerp zich bevindt, hoe kleiner de scherptediepte.

Beweging

De manier waarop beweging in je foto te zien zal zijn, wordt bepaald door de sluitertijd die je kiest. Fotografeer je een bewegend onderwerp – bijvoorbeeld een spelend kind, een voorbijrijdende fietser of auto – dan moet de sluitertijd kort genoeg zijn als je die beweging wil 'bevriezen'. Gebruik je een te lange sluitertijd, dan zal het bewegende onderwerp niet scherp op de foto staan. Een lange sluitertijd kan bij bewegende onderwerpen mooie effecten geven, als dat tenminste de bedoeling is. Maar als je het onderwerp scherp op de foto wil hebben, moet de sluitertijd kort genoeg zijn. Hoe kort precies, dat hangt af van de snelheid waarmee het onderwerp beweegt. Voor een wandelende peuter volstaat met andere woorden een langere sluitertijd dan voor een vlammende bolide. Wanneer je een lange sluitertijd gebruikt, is het ook van belang dat je de camera zelf goed stil houdt. Wanneer je de camera tijdens het maken van de foto beweegt, wordt namelijk de hele foto onscherp. Er zijn situaties waarin het net de bedoeling is dat de camera beweegt tijdens de opname – als je het onderwerp “volgt”, bijvoorbeeld, waarover later meer – maar doorgaans zijn dergelijke “bewogen” opnames niet geslaagd te noemen. De kans op zo’n bewogen opname neemt overigens ook toe als je een lange brandpuntsafstand hebt gekozen. Sommige camera's of objectieven bevatten een systeem voor beeldstabilisatie. Dat zorgt ervoor dat bewegingen van de camera zelf tijdens het fotograferen enigszins geneutraliseerd worden. Wanneer je camera of lens zo’n beeldstabilisator bevat, kun je langere sluitertijden of langere brandpuntsafstanden gebruiken dan op camera's zonder beeldstabilisatie. Beeldstabilisatie doet echter niets aan de beweging van het onderwerp – om die te bevriezen, moet je nog altijd een voldoende korte sluitertijd gebruiken.

Ruis

Bij een hogere gevoeligheid kun je kortere sluitertijden gebruiken. Je zou dus kunnen besluiten dat het een goed idee is om je camera altijd op de hoogste gevoeligheid in te stellen. Helaas hebben alle camera's bij hoge gevoeligheden in meer of mindere mate last van ruis. Dat is een patroon van fijne kleurafwijkingen. Vooral op egale achtergronden wordt ruis snel zichtbaar. Zeker als je je foto's wil afdrukken, is het zaak om zo weinig mogelijk ruis te krijgen. Gebruik een hoge gevoeligheid dus alleen als het echt nodig is. Met andere woorden: als je het onderwerp zelfs met het grootste diafragma en de langste sluitertijd nog altijd niet voldoende belicht krijgt.