16 augustus 2008

Waarom een wetenschappelijke naam voor onze vissen?




Tetraodon nigroviridis Marion de Procé, 1822.


Elk boek of tijdschrift over onze liefhebberij noemt dieren (of planten) met hun wetenschappelijke naam. Slechts voor enkele (populaire)soorten zijn er ook Nederlandse namen gangbaar. Het nadeel van populaire namen is dat voor een zelfde soort sterk kan verschillen van land tot land. De wetenschappelijke naamgeving daarentegen is internationaal vastgelegd in een soort wetgeving die de “Internationale Code voor Zoölogische Nomenclatuur” (`ICZN`) wordt genoemd. De wetenschappelijke naam voor een vis is dus internationaal en moet dezelfde zijn waar ook ter wereld. Een wetenschappelijke naam bestaat altijd uit twee delen. Deze binaire nomenclatuur werd voor het eerst gebruikt door Carolus Linnaeus in 1758. Zo is de wetenschappelijke naam van de groengevlekte kogelvis, groene kogelvis, of Green Spotted Puffer, of Spotted green pufferfish, of GSP’s, of GSP of Burmese pufferfish of Grüner Kugelfisch Tetraodon nigroviridis. Het eerste deel, Tetraodon, is de genusnaam of geslachtsnaam. Een genusnaam begint altijd met een hoofdletter. Het tweede deel, nigroviridis, is de soortnaam en wordt nooit met een hoofdletter geschreven, ook niet wanneer deze is afgeleid van de naam van een persoon of plaats. In gedrukte vorm wordt een wetenschappelijke naam altijd cursief geschreven. Wanneer meerdere soorten uit een zelfde genus samen worden vermeld, wordt de eerste vermelding van de genusnaam altijd voluit geschreven en de daarop volgende afgekort met de eerste letter van de genusnaam. Een voorbeeld is de opsomming “ Tetraodon nigroviridis, T. fluviatilis, T. biocelalatus. Een specifieke soortnaam is verder altijd vergezeld van de genusnaam en mag nooit afzonderlijk worden gebruikt. In de kop van een artikel treft men achter de tweeledige naam meestal ook nog een auteursnaam en een jaartal aan. Bijvoorbeeld: Tetraodon nigroviridis Marion de Procé, 1822. Dit betekent dat de soort in 1822 door Marion de Procé voor het eerst werd beschreven.Nu denkt ge dit is allemaal vrij simpel om volgen, niets is minder waar.De overbrenging van gekende soorten naar een ander genus is storend voor de doorsnee liefhebber. Nog moeilijker wordt het als ook de soortnaam wijzigt. Hier spelen de regels van de ICZN een rol. Vooral de regels over “voorrang van eerstbeschrijving”, “principe van de eerste revisor”, “aanwijzing van de typesoort” zijn hier van belang. Voor ons de gewone aquariumliefhebber is dit alles echter zeer moeilijk om volgen, dus Tetraodon nigroviridis is de groene kogelvis of de groengevelkte kogelvis of de GSP…………………….. Wel belangrijk dus een wetenschappelijke naam in gedrukte vorm cursief, genusnaam hoofdletter en soortnaam geen hoofdletter.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten